Wat hebben wij bereikt?
Het waterschap heeft een groot stelsel van watergangen, kunstwerken en gemalen om het waterpeil in het beheergebied te beheersen. Hiermee beperkt het waterschap de kans op wateroverlast en kan het ontstaan van watertekorten worden voorkomen. In totaal gaat het om 1360 km watergang, circa 1000 kunstwerken en zeven hoofdgemalen. Beheer en onderhoud van het watersysteem is een essentiële taak van het waterschap. Daardoor houden de inwoners van Flevoland droge voeten en kan iedereen altijd beschikken over voldoende water van de juiste kwaliteit. Daarnaast draagt open water bij aan de ruimtelijke kwaliteit in stedelijk en landelijk gebied en maakt het allerlei vormen van recreatie mogelijk. Het watersysteem is zo ontworpen dat het onder normale omstandigheden en in natte perioden de neerslag probleemloos kan opvangen en afvoeren. Door bodemdaling en klimaatverandering ontstaan nieuwe knelpunten, die vaak gezamenlijk met andere partijen moeten worden opgelost. Ook zet het waterschap bij het oplossen van de knelpunten in op innovatieve oplossingen. |
Wat hebben we gedaan?
Voldoende Water / Watergangen
Beheer en onderhoud beter door innovatie en interactie
De landelijke norm ´bestrijdingsresultaat afdoende´ voor het aantal gevangen muskusratten per km watergang is dit jaar gehaald. Het totale beheergebied is daarmee op orde. Een deel van Lelystad is onderdeel van de landelijke Veldproef muskusratten. Na afloop van de proef (begin 2017) wordt ook in dit deelgebied de populatie weer onder de norm gebracht. Een innovatie bij muskusrattenbeheer is het gebruik van vangmiddelen die zijn aangesloten op mobiele netwerken'. De muskusrattenvallen geven een signaal af op het moment dat ze dichtslaan. Beheerders hoeven dan alleen die vallen te controleren waarvan zij op hun web-applicatie hebben doorgekregen dat ze dichtgeslagen zijn. Het is nu al duidelijk dat deze ontwikkeling de efficiëntie van het muskusrattenbeheer flink gaat vergroten.
Hoopgevend is dat de populatie muskusratten in de Noordoostpolder in 2016 ook onder controle is. Naast onze eigen inspanning wordt dit mede veroorzaakt doordat in aangrenzende waterschappen het muskusrattenbeheer is verbeterd. Daardoor is de instroom van dieren naar ons beheergebied verminderd. Voor de gemalen was 2016 een jaar met weinig bijzonderheden. Door een goed functionerend bemalingsregime zijn er geen peiloverschrijdingen geweest.
Bij het uitvoeren van onze taken vinden we het belangrijk dat belanghebbenden hun inbreng kunnen leveren. Zij worden dan ook actief betrokken. Een voorbeeld hiervan is de herziening van de peilbesluiten rond de Hoge Vaart. Via een interactieve kaart zijn ervaringen uit het gebied opgehaald. Deze zijn besproken in een bijeenkomst met inwoners om meer inzicht te krijgen in wat er speelt. Hieruit is het beeld naar voren gekomen dat een groot deel van het gebied goed functioneert, maar dat er vooral rond de Zuidlob problemen worden ervaren met hoge grondwaterstanden en kwel. Ook bij reguliere beheer en onderhoudstaken is het waterschap in gesprek met inwoners en gebiedspartners. Veel van deze contacten lopen via de opzichters, zij zijn de ogen en oren in het gebied. Veel knelpunten die door belanghebbenden worden ervaren kunnen de opzichters met kleine ingrepen verhelpen. Ook in de planvorming worden belanghebbenden benaderd, zodat zij vroegtijdig hun inbreng kunnen leveren.
Voldoende Water / Watergangen
We gaan voor energieneutrale polderbemaling
Het waterschap is continue op zoek naar mogelijkheden om het beheer en onderhoud van het watersysteem op een duurzame manier uit te voeren. In september heeft de Algemene Vergadering het masterplan Duurzame Energie vastgesteld. Daarin staan onder andere maatregelen om het energieverbruik van gemalen te verminderen en te verduurzamen:
- het uitvoeren van drie projecten waarmee zonne-energie wordt opgewekt bij de gemalen Lovink, De Blocq van Kuffeler en Wortman;
- het beperken en automatiseren van de waterinlaat.
Met het uitvoeren van deze projecten bespaart het waterschap 2,4% van het energieverbruik van de bemaling. Naast zonne-energieprojecten zijn er ook onderzoeken en businesscases gestart naar het gebruik van windenergie en warmte/koudewinning bij gemaal Vissering. Voor het duurzame project bij Vissering wordt een samenwerkingsovereenkomst opgesteld met gemeente Urk, bedrijven en energieleveranciers.
Op initiatief van Zuiderzeeland zijn zes waterschappen, diverse kennis -en onderzoeksinstellingen en bedrijven samen gestart met het project 'slim malen'. Er wordt met deze omgevingspartners actief gezocht naar maatregelen om de gemalen slimmer en energiezuiniger te maken. Zo kunnen kosten worden bespaard door gemalen anders te laten draaien, als het stroomtarief gunstig is, of als er veel duurzaam opgewekte energie beschikbaar is.
Voldoende Water / Watergangen
Grondwaterbeheer bij Zuiderzeeland in goede handen
Het waterschap heeft in een brede samenwerking het grondwatermodel AZURE ontwikkeld. Betrokken partijen zijn diverse overheden, kennisinstellingen en marktpartijen. Het model draagt bij aan een verdere professionalisering van het grondwaterbeheer. Het model werkt met open data en is vrij beschikbaar voor iedereen die wil rekenen aan grondwater in ons beheergebied.
Het reguleren van grondwateronttrekkingen is sinds 2009 een wettelijke taak voor het waterschap. De vergunningverlening is goed op orde. Om ook goed om te kunnen gaan met toekomstige ontwikkelingen is gewerkt aan een toetsingskader voor de grotere onttrekkingen. Komend jaar wordt voor het eerst met dit nieuwe kader gewerkt.
Voldoende Water / Watergangen
Belevingswaarde vergroot van polder, dijk en water
Het waterschap heeft dit jaar voor vijf particuliere initiatieven een bijdrage geleverd vanuit het Dijk & Waterfonds. Een van die initiatieven is Pier + Horizon. Dit initiatief is op 7 oktober 2016 geopend.
Ook vind het waterschap cultuurhistorie belangrijk. Het waterschap heeft voor het beheer en onderhoud van zijn cultuurhistorische objecten bedacht hoe het hiermee om wil gaan. Uitgangspunt hierbij is om cultuurhistorisch waardevolle objecten zo veel mogelijk te behouden. Met gebiedspartners wordt gezocht naar kansen om het watererfgoed te koppelen aan het verhaal en de historie van de polder. Hiervoor heeft de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed subsidie beschikbaar gesteld.
Wat hebben we gedaan?
Voldoende Water / Wateroverlast
Goed bodembeheer belangrijk voor waterberging en bodemdaling
Via meerdere sporen zet het waterschap zich in voor het thema bodem. Dit doet het waterschap in nauwe samenwerking met betrokken partijen.
In de eerste plaats is onder de vlag van het Actieplan Bodem en Water, in samenwerking met LTO, provincie, een kennisinstelling en enkele agrariërs, een Flevolandse pilot van Spaarwater van start gegaan. De pilot richt zich op het afremmen van bodemdaling via innovatieve drainagesystemen en behoud van zoetwater. Op een perceel in Zuidelijk Flevoland zijn voor de eerste testlocatie drainagebuizen aangelegd. Komend voorjaar gaat de schop in de grond op een tweede testlocatie in de Noordoostpolder om het effect op bodemdaling te kunnen volgen.
Voor de langere termijn zetten de overheden in op bewustwording bij agrariërs en grondeigenaren over bodemdaling en transitie van grondgebruik. De samenwerking met provincie en gemeente Noordoostpolder is hiervoor dit jaar verstevigd. Er is een gezamenlijke aanpak ontwikkeld om de bewustwording van bodemdaling bij betrokkenen onder de aandacht te brengen. De focus van de aanpak is dat overheden en agrariërs gezamenlijk naar oplossingen zoeken.
Een ander mooi resultaat is dat er binnen het Actieplan Bodem en Water meer aandacht is gekomen voor bodemkwaliteit in Flevoland. Een voorbeeld binnen het Actieplan is het project “zicht op bodemstructuur” waarin groepen agrariërs worden begeleid bij het beoordelen van de bodemkwaliteit. Ook kennis- en onderwijsinstellingen zijn hun aandacht gaan richten op het belang van een goede bodemkwaliteit in relatie tot waterberging. Daarnaast zijn voor het Actieplan ook stappen gezet om het netwerk te verbreden. Zo is Waterschap Zuiderzeeland in gesprek met het Rijksvastgoedbedrijf en zijn de eerste contacten gelegd met de ketenpartners van de agrariërs. Onder het programma 'Schoon water' wordt verder ingegaan op het Actieplan Bodem en Water.
Naast deze intensieve samenwerkingsprojecten met diverse partijen is het waterschap ook aan de slag met diverse studies om het gedrag van het watersysteem beter te begrijpen. De eerste deelverkenning hiervoor is afgerond. Dit heeft geresulteerd in meer kennis over onder andere de oorzaken van het ontstaan van hoge waterstanden in het watersysteem in de polder.
Wat hebben we gedaan?
Voldoende Water / Watertekort
Meer met minder water
Het waterschap is gestart met het ontwikkelen van een nieuwe strategie over hoe om te gaan met vraag en aanbod van zoetwater in de toekomst. Het doel van het nieuwe beleid is ten eerste duidelijkheid geven aan gebruikers over de beschikbaarheid van zoetwater. Ten tweede wil het waterschap de inlaat vanuit omliggende rijkswateren optimaliseren. Dit betekent ook dat we minder water uitmalen. Daarmee geeft het waterschap invulling aan zijn energieambitie om het energieverbruik bij de gemalen te verminderen. Ook zet het waterschap zich daarmee in voor de landelijke Deltabeslissing Zoetwater om zuinig om te gaan met zoetwater. Een aantal optimalisaties in het watersysteem is al uitgevoerd. We beschikken over een steeds uitgebreider meetnet voor waterstanden en zoutconcentraties. Daarmee kan steeds beter worden gestuurd op waterkwaliteit (zoutconcentraties) van beregeningswater en kan het binnenlaten van gebiedsvreemd water worden beperkt.
Wat heeft het gekost?
Subprogramma | Primitieve begroting 2016 | Bijgestelde begroting 2016 | Realisatie 2016 | Realisatie 2015 |
---|---|---|---|---|
bedragen x € 1.000.000 | ||||
Watersysteem op orde en waterpeil juist ingesteld | 19,4 | 20,2 | 19,7 | 20,8 |
De kans op wateroverlast in het beheergebied is beperkt | 0,5 | 0,4 | 0,4 | 0,4 |
De kans op watertekort in het beheergebied is beperkt | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 0 |
Totaal programmalasten | 20,1 | 20,8 | 20,3 | 21,2 |
Afgeronde maatregelen
Overzicht van de in het boekjaar afgeronde maatregelen | |
- | In 2016 verkent het waterschap mogelijkheden om het energieverbruik van de gemalen te verlagen en/of te verduurzamen. |
- | In 2016 ontwikkelt het waterschap een operationeel kader voor het beheer en onderhoud van zijn cultuurhistorische objecten. |
- | Het waterschap verkent in 2016 mogelijkheden om de knelpunten voor wateroverlast te beperken door water in hogere delen van het peilvak vast te houden. |
- | Het waterschap verkent in 2016 de mogelijkheden om de inlaat van water vanuit omliggende Rijkswateren te optimaliseren, onder meer door het intern verdelen en vasthouden van water. |